Czy potrzebujesz backupu?

Coraz więcej inwestorów interesuje się rozwiązaniami zasilania awaryjnego i rezerwowego. Te systemy mają wiele zastosowań i mogą przynosić wymierne korzyści, jednak nie w każdej sytuacji są one konieczne. Jak zatem ocenić, kiedy inwestycja w backup jest opłacalna?

Spis treści

1. Zrozumienie różnych typów backupu
2. Główne zastosowania systemów backupu
3. Dlaczego backup jest dodatkowym kosztem?
4. Czy backup pomaga stabilizować napięcie?
5. Podsumowanie
6. Wnioski

Zrozumienie różnych typów backupu

Zanim zdecydujemy, czy system backupu jest odpowiedni dla naszej instalacji, ważne jest, aby zrozumieć dostępne na rynku opcje.

Najczęściej spotykane rozwiązania nie posiadają rozłącznika, na przykład w przypadku falowników GoodWe, Deye lub Solplanet. Systemy te oferują jeden obwód awaryjny, który zasila najważniejsze urządzenia, takie jak lodówki, oświetlenie czy bramy garażowe. W momencie zaniku zasilania, pozostałe urządzenia tracą dostęp do prądu. Aby backup spełniał swoje zadanie, należy określić, które urządzenia są kluczowe i jak długo magazyn energii będzie w stanie je zasilać.

[Grafika 1: Schemat obwodu awaryjnego z jednym obwodem zasilania dla kluczowych urządzeń]

Minusem tego rozwiązania jest to, że awaria falownika powoduje odcięcie całego obwodu awaryjnego. Problem ten można rozwiązać, instalując obejście z ręcznym przełącznikiem, co umożliwia przełączenie urządzeń na zasilanie sieciowe w przypadku awarii falownika.

Wprowadzenie takiego systemu backupu wymaga gruntownej analizy i zmian w instalacji. Mimo to, jego zaletą jest niemal natychmiastowe przełączenie na obwód awaryjny – trwa to zaledwie kilka milisekund, co zapobiega wyłączeniu większości urządzeń, takich jak komputery stacjonarne.

Backup awaryjny:

Backup awaryjny działa szybko, zazwyczaj zasila tylko wybrane urządzenia. Pełne systemy backupu, takie jak Fronius Gen24 czy SolarEdge Home Hub, są w stanie zasilać cały budynek dzięki umiejscowieniu rozłącznika na wejściu zasilania do rozdzielnicy.

[Grafika 2: Schemat pełnego systemu backupu z rozłącznikiem na wejściu zasilania]

W praktyce oznacza to, że przerwy w dostawie prądu mogą być niemal niezauważalne. Trzeba jednak pamiętać, że pełny backup wymaga oszczędnego zarządzania energią i właściwego doboru rozmiaru magazynu energii. Tego typu systemy nie przełączają się tak szybko jak awaryjne obwody, co może prowadzić do resetu urządzeń. Plusem pełnego backupu jest jednak to, że nie trzeba całkowicie przebudowywać instalacji.

Pełen backup:

Pełen system backupu zasila całą instalację, ale może działać z opóźnieniem.

Główne zastosowania systemów backupu

System backupu jest szczególnie korzystny dla tych, którzy regularnie doświadczają przerw w dostawie prądu i nie mogą sobie pozwolić na przestoje. Doskonałym przykładem są instalacje serwerów działających przez całą dobę. Nawet dwusekundowa przerwa w zasilaniu może prowadzić do znaczących strat.

[Grafika 3: Schemat wykorzystania backupu w instalacjach serwerowych i biznesowych]

W przypadku prosumentów, którzy dążą do większej niezależności energetycznej, na przykład właścicieli mikroinstalacji fotowoltaicznych, należy dokładnie przeanalizować, czy backup rzeczywiście jest potrzebny. Jeśli zaniki prądu są sporadyczne i krótkotrwałe, koszt instalacji backupu może przewyższać korzyści.

Backup i zasilanie awaryjne mogą być również przydatne dla prosumentów, którzy chcą zabezpieczyć określone obwody w swoich domach, takie jak inteligentne urządzenia, bramy garażowe, oświetlenie, czy kamery. W takim przypadku backup przeznacza część magazynu energii na zasilanie tych urządzeń.

Warto także zwrócić uwagę na wybór falownika w istniejącej lub planowanej instalacji. Na rynku dostępne są rozwiązania, które mogą jednocześnie korzystać z energii z fotowoltaiki i baterii, a także działać w trybie wyłącznie bateryjnym podczas zaniku zasilania. Niektóre modele falowników mogą samodzielnie uruchomić się po awarii i zasilić trzy fazy, podczas gdy inne będą wymagać synchronizacji z siecią. Informacje te należy sprawdzić w specyfikacjach technicznych falowników.

Dlaczego backup jest dodatkowym kosztem?

Przy planowaniu systemu backupu należy uwzględnić dodatkowe miejsce na baterię.

Jeśli, na przykład, zamrażarka zużywa 200-300V i musi być ciągle podłączona do prądu, a w lokalnej sieci często dochodzi do dwugodzinnych przerw, konieczne będzie wydzielenie 2-3 kWh magazynu energii na ten backup. Taka część baterii nie będzie już uczestniczyć w zwrocie z inwestycji ani w autokonsumpcji, lecz będzie przechowywać energię na wypadek awarii.

Z punktu widzenia inwestycji, jest to wydatek, który należy ponieść tylko wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne, ponieważ podnosi to całkowity koszt instalacji. Świadomi prosumenci, którzy chcą zabezpieczyć swoją nieruchomość, powinni traktować to jako celowy element inwestycji – służący do zapewnienia funkcjonowania najważniejszych urządzeń w razie przerw w zasilaniu, a nie do generowania oszczędności.

Dlatego inwestorzy, którzy chcą zwiększyć autokonsumpcję i jednocześnie posiadać backup, powinni rozważyć zakup większego magazynu energii.

Czy backup pomaga stabilizować napięcie?

Rozwiązania takie jak SolarEdge Home Hub mogą do pewnego stopnia stabilizować napięcie w sieci, ale nie jest to ich główna funkcja i nie zawsze będzie ona w pełni skuteczna.

Jeśli cała sieć pracuje przy napięciu powyżej 200-250V, pojedyncza nieruchomość, która zdecydowała się na takie rozwiązanie, może nieznacznie wpłynąć na wyrównanie napięcia, ale wiele zależy również od sieci OSD. Warto również pamiętać, że w większości przypadków, jeśli chcemy, aby nasz dom funkcjonował w trybie wyspowym w ciągu dnia, to zużyjemy zgromadzoną energię i wieczorem będziemy musieli korzystać z sieci energetycznej. W kontekście taryf godzinowych oraz optymalizacji działania instalacji fotowoltaicznej, nie jest to idealne rozwiązanie dla wysokiego napięcia w sieci, choć może spełnić takie zadanie w przypadku świadomych inwestorów.

Podsumowanie

Systemy zasilania awaryjnego i rezerwowego mogą pomóc uniknąć strat firmom i zapewnić bezpieczeństwo energetyczne inwestorom prywatnym. Wdrożenie takich systemów wymaga jednak szczegółowej analizy, zwłaszcza oceny, czy w instalacji elektrycznej znajdują się urządzenia wymagające stałego zasilania, oraz czy właściciel mikroinstalacji jest gotów zainwestować w komfort związany z backupem.

Wybór backupu zależy od potrzeb: szybkie zasilanie awaryjne dostarcza energię tylko wybranym odbiornikom, podczas gdy pełny backup, choć wolniejszy, zasila całą nieruchomość. W obu przypadkach kluczowym elementem jest odpowiednio dobrany magazyn energii.

Wnioski

1. Część baterii przeznaczona na backup nie bierze udziału w autokonsumpcji, co wydłuża zwrot z inwestycji.
2. Backup wymaga efektywnego zarządzania energią i napięciem.
3. Systemy zasilania awaryjnego i rezerwowego nie są domyślnie zaprojektowane do stabilizowania napięcia w sieci.
4. Szybkie zasilanie awaryjne działa natychmiastowo, ale zasila tylko wybrane urządzenia, podczas gdy pełen backup zapewnia zasilanie całej instalacji, choć z pewnym opóźnieniem.
5. W przypadku zasilania awaryjnego warto rozważyć instalację ręcznego przełącznika, aby uniezależnić obwód awaryjny od falownika.